"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İcra Hukuk Mahkemesi
1. Taraflar arasındaki "şikâyet" isteminden dolayı yapılan inceleme sonunda, Konya 4. İcra (Hukuk) Mahkemesince verilen şikâyetin reddine ilişkin karar, borçlu vekili tarafından temyizi üzerine Yargıtay 12. Hukuk Dairesince yapılan inceleme sonunda onanmasına karar verilmiş, borçlu vekilinin karar düzeltme istemi üzerine, onama kararı kaldırılmak suretiyle bozulmuş, mahkemece Özel Daire bozma kararına karşı direnilmiştir.
2. Direnme kararı borçlu vekili tarafından temyiz edilmiştir.
3. Hukuk Genel Kurulunca dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
I. İNCELEME SÜRECİ
Borçlu İstemi :
4. Borçlu vekili şikâyet dilekçesinde; müvekkili şirketin borcundan dolayı Konya 6. İcra Müdürlüğünün 2014/9581 E., Konya 6. İcra Müdürlüğünün 2014/9582 E., Konya 6. İcra Müdürlüğünün 2014/9583 E., Konya 6. İcra Müdürlüğünün 2015/414 E., Konya 5. İcra Müdürlüğünün 2015/1369 E., Konya 5. İcra Müdürlüğünün 2015/298 E., Konya 7. İcra Müdürlüğünün 2014/11971 E., Konya 7. İcra Müdürlüğünün 2014/9662 E. sayılı icra dosyalarında alacaklıların talebi üzerine yüklenicisi ...-Bir İnş. Nak. Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti.-... Adi Ortaklığının T.C. Konya Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı nezdindeki hak ve alacakları üzerine ve ayrıca ...-Bir İnş. Nak. Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti.-... Adi Ortaklığının T.C. Aksaray Valiliği İl Özel İdaresi Başkanlığı nezdindeki hak ve alacakları üzerine haciz konulduğunu, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu (TBK)’nun 638. maddesinin 2. fıkrası ve Özel Dairenin kararlarına göre ortaklardan birinin şahsi borcu nedeniyle adi ortaklığın mallarına ve alacaklarına haciz konulamayacağını ileri sürerek adi ortaklığın hak ve alacakları üzerine konan hacizlerin kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkeme Kararı:
5. Konya 4. İcra (Hukuk) Mahkemesinin 12.03.2015 tarihli ve 2015/154 E., 2015/266 K. sayılı kararı ile; dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda, şikâyetçi borçlu vekili müvekkili şirket aleyhine başlatılan icra takiplerinde, müvekkilinin borcundan dolayı ... İnşaat Nakliyat Ltd. Şti.- ... Adi Ortaklığı'nın Konya Valiliği nezdindeki ve ... İnşaat Nakliyat Ltd. Şti.- ... Adi Ortaklığı'nın Aksaray Valiliği neznindeki hak ve alacakları üzerine haciz konulduğunu iddia etmiş ise de incelenen şikâyet konusu icra dosyalarından Konya Valiliği ve Aksaray Valiliğine yazılan haciz müzekkerelerinde borçlu şirketin içerisinde bulunduğu adi ortaklığın hak ve alacaklarının haczedilmediği, borçlu ... İnşaat Nakliyat Ltd. Şti.'nin hak ve alacaklarının haczinin talep edildiği gerekçesi ile şikâyetin reddine karar verilmiştir.
Özel Daire Onama Kararı:
6. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde borçlu vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
7. Yargıtay 12. Hukuk Dairesinin 03.11.2015 tarihli ve 2015/13803 E., 2015/26445 K. sayılı kararı ile; “İcra müdürlüğünce çıkarılan haciz müzekkerelerinde adi ortaklığın hakedişlerinin haczine ilişkin bir karar bulunmadığının anlaşılmasına” gerekçesi ile hükmün onanmasına karar verilmiştir.
Özel Daire Bozma Kararı:
8. Borçlu vekili süresi içerisinde özel daire onama kararına karşı karar düzeltme isteminde bulunmuştur.
9. Yargıtay 12. Hukuk Dairesince 24.02.2016 tarihli ve 2015/33798 E., 2016/5106 K. sayılı kararı ile; “…Alacaklıların, borçlu şirket hakkında kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile başlatılan icra takiplerinde, adi ortaklığı oluşturan şirketlerden biri olan şikayetçi ... ... Ltd. Şti.'nin icra mahkemesine başvurusunda; ... İnşaat Nakliyat Ltd. Şti. ve ... Adi Ortaklığı'nın Konya Valiliği ve ... İnşaat Nakliyat Ltd. Şti.-... Adi Ortaklığı'nın Aksaray Valiliği neznindeki hak ve alacakları üzerine haciz konulduğunu, şahsi borçtan dolayı adi ortaklığın alacağı üzerine haciz konulamayacağını belirterek haciz işlemlerinin usulsüz olduğunu ileri sürerek, haciz işleminin iptalini talep etmiş, mahkemece, Konya Valiliği ve Aksaray Valiliği'ne yazılan haciz müzekkerelerinde, borçlu şirketin içerisinde bulunduğu adi ortaklığın hak ve alacaklarının haczedilmediği, borçlu ... İnşaat Nakliyat Ltd. Şti.'nin hak ve alacaklarının haczinin talep edildiği gerekçesiyle şikayetin reddine karar verilmiştir.
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 622-623. maddeleri gereğince adi ortaklıkta her ortak, şirketin kârına iştirak hakkına sahip olduğundan ortağın kişisel alacaklıları, borçlu ortağın şirketteki kâr payını haczettirebilirler. Ayrıca, aynı Kanun'un 638. maddesine göre, adi ortaklığın tasfiye edilmesi halinde borçluya isabet edecek tasfiye payının da haczi mümkün bulunmaktadır. Ne var ki şirket sözleşmesinde bu kuralın aksi de kararlaştırılabilir.
Açıklanan bu hükümlere aykırı olarak adi ortaklığın para ve malları üzerine haciz konulması halinde bu husus, ortaklardan her biri tarafından şikayet konusu yapılabilir.
Adi ortaklıklarda, ortakların borçlarından dolayı takip yapılması halinde, ortağın ancak kar payı veya tasfiye payına haciz konulması mümkün olup, tüzel kişiliği bulunmayan ortaklığa ait bir mal veya alacak üzerine haciz konulamaz.
Somut olayda, her ne kadar icra müdürlüğünce çıkarılan haciz müzekkerelerinde adi ortaklığın hakedişlerinin haczine ilişkin bir karar bulunmasa dahi borçlunun adi ortaklıkların hak ve alacakları üzerine haciz konulduğunu iddia ettiği görülmüştür.
O halde mahkemece, adi ortaklıkların hak ve alacakları üzerine haciz konulup konulmadığının Konya ve Aksaray Valiliği'ne sorularak saptanması ve oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz olup, kararın bozulması gerekirken, Dairemizce onandığı anlaşılmakla şikayetçinin karar düzeltme isteminin kabulü gerekmiştir..." gerekçesiyle onama kararı kaldırılarak mahkeme kararı bozulmuştur.
Direnme Kararı:
10. Konya 4. İcra (Hukuk) Mahkemesinin 14.04.2016 tarihli ve 2016/257 E., 2016/362 K. sayılı kararı ile; şikâyet konusu icra dosyalarından Konya Valiliği ve Aksaray Valiliği'ne yazılan haciz müzekkerelerinde borçlu şirketin içerisinde bulunduğu adi ortaklığın hak ve alacaklarının haczedilmediği, borçlu ... İnşaat Nakliyat Ltd. Şti.'nin hak ve alacaklarının haczinin talep edildiği, icra memurluğunun haciz müzekkerelerinin usul ve yasaya uygun olduğu, buna rağmen muhatap kurumların haciz müzekkerelerini yanlış uygulamaları sonucunda haciz müzekkeresinde talep edilmeyen hususlarda da haciz uygulanması hâlinde icra dairesine müracaat ile her zaman düzeltilmesi mümkün işlemler olduğu, aksinin kabulü hâlinde alacaklılar tarafından gerçekten borçlu ... İnşaat Nakliyat Ltd. Şti.’nin şahsi mal varlığı ve alacaklarının haczini talep etmeleri durumunda bu haklı taleplerinin yerine getirilmesinin mümkün olmayacağı, alacaklı vekillerinin talepleri ile icra dairesi marifetiyle adi ortaklığın mal varlığı üzerine konulmuş bir haciz olmadığı gerekçesiyle direnme kararı verilmiştir.
Direnme Kararının Temyizi:
11. Direnme kararı süresi içinde borçlu vekili tarafından temyiz edilmiştir.
II. UYUŞMAZLIK
12. Direnme yoluyla Hukuk Genel Kurulu önüne gelen uyuşmazlık; icra mahkemesince adi ortaklığın hak ve alacakları üzerine haciz konulup konulmadığının Konya Valiliği ile Aksaray Valiliği'ne sorularak saptanmasının gerekip gerekmediği noktasında toplanmaktadır.
III. GEREKÇE
13. Uyuşmazlığın çözümü için öncelikle şikâyetin açıklanması gerekmektedir.
14. Şikâyet 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu (İİK)’nun 16, 17 ve 18. maddelerinde düzenlenmiştir. Şikâyet, icra ve iflas hukukunda düzenlenmiş, kendisine özgü hukukî bir çaredir. Şikâyet kendisine özgü bir yol olup bir dava ve gerçek anlamda bir kanun yolu değildir. Şikâyet, icra takibinin taraflarına veya hukukî yararı bulunan diğer kişilere tanınmış ve bu yolla icra ve iflas dairelerinin (veya diğer icra organlarının) kanuna veya olaya uygun olmayan işlemlerinin iptalini veya düzeltilmesini ya da yapmadıkları veya geciktirdikleri işlemlerin yapılmasını sağlayan hukukî bir çaredir (Pekcanıtez, Hakan/ Atalay, Oğuz/ Özkan, Meral Sungurtekin/ Özekes Muhammet :İcra ve İflas Hukuku, 11. Bası, Ankara, 2013, s. 125 vd.).
15. Şikâyetin konusu, icra ve iflas dairelerinin yapmış oldukları işlemlerdir. İcra dairesinin işleminden maksat, somut olay karşısında icra dairesinin davranış biçimidir. İşlemin, şikâyete konu olabilmesi için mutlaka memurun olumlu bir davranışının olması gerekmez. İcra memurunun yapması gereken bir işlemi yapmaması veya ihmal etmesi, sürüncemede bırakması durumunda da bu olumsuz davranışı şikâyet konusu olabilir. Bir muamelenin şikâyet konusu olabilmesi için, şikâyet edenin mutlaka zarar görmesi gerekmediği gibi, icra organının kusurlu olması da gerekmez.
16. Şikâyet, icra mahkemesince incelenir ve karara bağlanır. İcra mahkemesinin şikâyeti inceleyebilmesi için kendisine talepte bulunulması gerekir. Ancak şikâyetin kamu düzenine aykırı olması hâlinde, başka bir sebeple kendisine dosya ulaşan icra mahkemesi, icra memurunun işlemindeki kamu düzenine aykırılığı kendiliğinden nazara alabilir ve işlemi iptal edebilir.
17. İcra mahkemesi, şikâyet edenin bildirmiş olduğu şikâyet sebepleri ile bağlı değildir; şikâyet konusu yapılan işlemin tümünü inceleyerek kanuna uygun olan bütün kararları vermek yetkisine sahiptir (Kuru, Baki: İcra ve İflas Hukuku El Kitabı, Ankara 2013, s. 113).
18. Uyuşmazlığın çözümünde haciz işleminin de açıklanması yerinde olacaktır.
19. Haciz, cebri icra organı tarafından yapılan devlete ilişkin bir hâkimiyet tasarrufu olup, icra takibinin konusu olan belli bir para alacağının ödenmesini sağlamak için, bu yolda istemde bulunan alacaklı lehine, söz konusu alacağı karşılayacak miktar ve değerdeki borçluya ait mal ve haklara, icra memuru tarafından hukuken el konulmasıdır. İİK’nın 85. maddesinin 1. fıkrasına göre icra dairesince, borçlunun kendi yedinde veya üçüncü şahısta bulunan menkul malları ile gayrimenkullerinden ve alacak ve haklarından alacaklının ana para, faiz ve masraflar da dâhil olmak üzere bütün alacaklarına yetecek miktarı haczedilir. İİK'nın 85. maddesinin 2. fıkrası borçluya ait olup da üçüncü kişi elinde olan malların da haczedilebileceğini öngörmektedir. Borçlunun üçüncü kişilerdeki bir kıymetli evraka bağlı olmayan maaş ve ücretler dışındaki alacakları İİK’nın 106. maddesinin 2. fıkrasına göre menkul hükmünde olduğundan menkul haczine ilişkin usule göre de haczedilebilir. Haciz konması için icra müdürlüğünde haciz tutanağının düzenlenmesi yeterlidir. Üçüncü kişiye haciz ihbarnamesi gönderilmesi üçüncü kişide borçluya ait olan alacağın borçluya ödenmesini engelleyen muhafaza tedbiridir. Üçüncü kişiye gönderilen haciz ihbarnamesinin hukukî sonuç doğurabilmesi için İİK'nın 89 ve İcra ve İflas Kanunu Yönetmeliği’nin 42. maddelerinde yazılı unsurları içermesi gereklidir. İcra ve İflas Kanunu Yönetmeliği’nin 42. maddesine göre birinci haciz ihbarnamesi dosya numarasını, üçüncü kişinin adını, soyadını ve adresini, alacaklının, borçlunun, varsa vekillerinin adını, soyadını ve adreslerini, alacak tutarı ile faiz ve giderler, haczin neye ilişkin olduğu, haczin hangi miktar için yapıldığı hakkındaki bilgileri içerir. Borçlu üçüncü kişiye gönderilen haciz ihbarnamelerinin İİK’nın 89. maddesi ve İcra ve İflas Kanunu Yönetmeliği’nin 42 ve devamı maddelerine aykırı olduğunu ileri sürerek iptalini şikâyet yolu ile icra mahkemesinde talep edebilir.
20. Borçlunun üçüncü kişilerde bulunan alacakları İİK’nın 89. maddesine göre haciz ihbarnamesi gönderilmesi suretiyle haczedilebileceği gibi, üçüncü kişilere haciz müzekkeresi gönderilmesi suretiyle de haczedilebilir. Ancak bu hâlde İİK’nın 89. maddesinde yazılı sonuçlar (borcun zimmetinde sayılması gibi) doğmaz. Üçüncü kişi kendisine gönderilen haciz ihbarnamesi veya haciz müzekkeresi ile haczi istenen alacak dışındaki bir alacağa haciz koymuş ise bu usulsüzlük icra müdürü işleminden kaynaklanmasa dahi şikâyet konusu yapılabilir.
21. İcra memurunun yaptığı işlemi sonradan değiştirmek veya kaldırmak yetkisi kural olarak bulunmamaktadır. Aynı şekilde haciz müzekkeresinin veya haciz ihbarnamesinin üçüncü kişilerce yanlış uygulanması hâlinde icra memurunun bu işlemde düzeltme, değiştirme veya kaldırma yetkisi bulunmamaktadır. Bu hâlde üçüncü kişinin işlemi icra mahkemesinde şikâyet konusu yapılabilir.
22. Yeri gelmişken borçlunun adi ortaklıktaki hissesinin haczi ile ilgili açıklama yapılması gerekmektedir.
23. Adi ortaklığın tüzel kişiliği ve hak ehliyeti bulunmadığından şirkete ait bir malvarlığının bulunması da söz konusu olmaz. Bu nedenle şirketin malvarlığı kavramı ile ortakların kişisel malvarlığının dışında kalan şirketin amacına ulaşması amacı ile getirilmiş sermayeden şirketin faaliyetleri sonucunda edinilen henüz dağıtılmamış olan kardan veya bunların yerine geçen ikame değerlerden oluşan ve bütün ortakların üzerinde hep birlikte hak sahibi oldukları özel malvarlığı kastedilmektedir (Topuz, Gökçen: Hisse Haczi ve Satışı, Ankara 2009, s. 76 dn.77).
24. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu (TBK)’nun 638. maddesinin 1. fıkrasına göre ortaklık için edinilen veya ortaklığa devredilen şeyler, alacaklar ve ayni haklar, ortaklık sözleşmesi çerçevesinde elbirliği hâlinde bütün ortaklara ait olur. Adi ortaklık sözleşmesinde açık bir hüküm bulunmadıkça bir ortağın alacaklıları, borçlunun ortağı bulunduğu adi ortaklığın elbirliği mülkiyeti hâlindeki payı üzerine haciz koyduramaz, ancak borçlu ortağın tasfiyedeki payına (borçlusunun adi ortaklıktaki tasfiye sonundaki payına) TBK’nın 638. maddesinin 2. fıkrasına ve İİK’nın 89. maddesinin 1. fıkrasına göre haciz koydurabilir. Adi şirket ortağının alacaklısı TBK’nın 630. maddesinin 3. fıkrası uyarınca en az yılda bir defa yapılacak hesap sonunda borçlu ortağa düşecek kar payı üzerine de İİK’nın 89. maddesi uyarınca haciz koydurabilir (Kuru, Baki: İcra ve İflas Hukuku, Ankara 2013, s. 434).
25. Türk Borçlar Kanunu’nun 637. maddesinin 1. fıkrası uyarınca kendi adına ve ortaklık hesabına bir üçüncü kişi ile işlemde bulunan ortak, bu kişiye karşı bizzat kendisi alacaklı ve borçlu olur. TBK’nın 638. maddesinin 3. fıkrası hükmüne göre ortaklar birlikte veya bir temsilci aracılığı ile bir üçüncü kişiye karşı ortaklık ilişkisi çerçevesinde üstlendikleri borçlardan aksi kararlaştırılmamış ise müteselsil sorumlu olurlar. Adi ortağın, gerek adi ortaklık ilişkisi nedeniyle üstlendiği borçlardan gerekse şahsi borçlarından dolayı aleyhlerinde yapılan icra takiplerinde İİK’nın 89. maddesine göre üçüncü kişilerdeki hak ve alacaklarına haciz konulabilir.
26. Somut olayda; Konya 6. İcra Müdürlüğünün 2014/9581 E. sayılı dosyasında; alacaklı Reyhan İnş. Taah. Tic. Ltd. Şti. vekili tarafından borçlular ... İnş. Nak. Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti., Kamil Bilici, ... ve ... aleyhine Konya 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin 03.11.2014 tarihli ve 2014/1137 D. İş. sayılı ihtiyati haciz kararına dayalı olarak kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile takip başlatıldığı, 04.11.2014 tarihinde alacaklı vekilinin borçluların doğmuş, doğacak tüm hak ve alacaklarının üzerine ihtiyati haciz konularak, haciz konulan tüm paraların icra dosyasına gönderilmesi için Konya Valiliği, Aksaray Valiliği ile diğer kurumlara müzekkere yazılmasını talep ettiği, Aksaray İl Özel idaresi Müdürlüğü’ne yazılan 04.11.2014 tarihli haciz müzekkeresinde borçluların ... İnş. Nak. Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti., Kamil Bilici, ... gösterildiği, haciz müzekkeresinin “…Yukarıda isim ve unvanı yazılı dosyamız borçlularının nezdinizde doğmuş, doğacak tüm hak ve alacaklarının üzerine ihtiyati haciz konularak…” şeklinde olduğu, 05.11.2014 tarihinde alacaklı vekilinin dosyamız borçlularının doğmuş, doğacak istihkaklarının ve tüm hak ve alacaklarının üzerine ihtiyati haciz konularak haciz konulan tüm paraların icra dosyasına gönderilmesi için Konya Valiliği Yatırım İzleme Kordinasyon Başkanlığına müzekkere yazılmasını talep ettiği, Konya Valiliği Yatırım İzleme Kordinasyon Başkanlığına yazılan 05.11.2014 tarihli haciz müzekkeresinde borçluların ... İnş. Nak. Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti., Kamil Bilici, ... gösterildiği, haciz müzekkeresinin “…Yukarıda isim ve unvanı yazılı dosyamız borçlularının nezdinizde doğmuş, doğacak istihkaklarının ve tüm hak ve alacaklarının üzerine ihtiyati haciz konularak…” şeklinde olduğu, 07.11.2014 tarihinde alacaklı vekilinin dosyamız borçlularının doğmuş, doğacak istihkaklarının ve tüm hak ve alacaklarının üzerine ihtiyati haciz konularak haciz konulan tüm paraların icra dosyasına gönderilmesi ve ayrıca borçluların teminatlarının boşa çıkması hâlinde ihtiyati haczi ile icra dosyasına gönderilmesi için Konya Valiliği Yatırım İzleme Kordinasyon Başkanlığı’na ve diğer kurumlara müzekkere yazılmasını talep ettiği, Konya Valiliği Yatırım İzleme Kordinasyon Başkanlığı’na yazılan 07.11.2014 tarihli haciz müzekkeresinde borçluların ... İnş. Nak. Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti., Kamil Bilici, ... gösterildiği, haciz müzekkeresinin “…Yukarıda isim ve unvanı yazılı dosyamız borçlularının nezdinizde doğmuş, doğacak istihkaklarının, tüm hak ve alacaklarının üzerine ihtiyati haciz konularak haciz konulan tüm paraların müdürlüğümüz dosyasına gönderilmesi ve ayrıca borçluların teminatları boşa çıkması halinde ihtiyati haczine…” şeklinde olduğu,
Konya 6. İcra Müdürlüğünün 2014/9582 E. sayılı dosyasında; alacaklı Reyhan İnş. Taah. Tic. Ltd. Şti. vekili tarafından borçlular ... İnş. Nak. Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti., ve ... aleyhine Konya 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin 03.11.2014 tarihli ve 2014/1136 D. İş. sayılı ihtiyati haciz kararına dayalı olarak kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile takip başlatıldığı, 04.11.2014 tarihinde alacaklı vekilinin borçluların doğmuş, doğacak tüm hak ve alacaklarının üzerine ihtiyati haciz konularak, haciz konulan tüm paraların icra dosyasına gönderilmesi için Konya Valiliği, Aksaray İl Özel İdaresi Müdürlüğü ile diğer kurumlara müzekkere yazılmasını talep ettiği, Aksaray İl Özel idaresi Müdürlüğü’ne yazılan 04.11.2014 tarihli haciz müzekkeresinde borçluların ... İnş. Nak. Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve ... gösterildiği, haciz müzekkeresinin “…Yukarıda isim ve unvanı yazılı dosyamız borçlularının nezdinizde doğmuş, doğacak tüm hak ve alacaklarının üzerine ihtiyati haciz konularak…” şeklinde olduğu, 05.11.2014 tarihinde alacaklı vekilinin dosyamız borçlularının doğmuş, doğacak istihkaklarının ve tüm hak ve alacaklarının üzerine ihtiyati haciz konularak haciz konulan tüm paraların icra dosyasına gönderilmesi için Konya Valiliği Yatırım İzleme Kordinasyon Başkanlığına müzekkere yazılmasını talep ettiği, Konya Valiliği Yatırım İzleme Kordinasyon Başkanlığına yazılan 05.11.2014 tarihli haciz müzekkeresinde borçluların ... İnş. Nak. Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti., ve ... gösterildiği, haciz müzekkeresinin “…Yukarıda isim ve unvanı yazılı dosyamız borçlularının nezdinizde doğmuş, doğacak istihkaklarının ve tüm hak ve alacaklarının üzerine ihtiyati haciz konularak…” şeklinde olduğu, 07.11.2014 tarihinde alacaklı vekilinin dosyamız borçlularının doğmuş, doğacak istihkaklarının, tüm hak ve alacaklarının üzerine ihtiyati haciz konularak haciz konulan tüm paraların icra dosyasına gönderilmesi ve ayrıca borçluların teminatlarının boşa çıkması hâlinde ihtiyati haczi ile icra dosyasına gönderilmesi için Konya Valiliği Yatırım İzleme Kordinasyon Başkanlığına ve diğer kurumlara müzekkere yazılmasını talep ettiği, Konya Valiliği Yatırım İzleme Kordinasyon Başkanlığına yazılan 07.11.2014 tarihli haciz müzekkeresinde borçluların ... İnş. Nak. Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve ... gösterildiği, haciz müzekkeresinin “…Yukarıda isim ve unvanı yazılı dosyamız borçlularının nezdinizde doğmuş, doğacak istihkaklarının, tüm hak ve alacaklarının üzerine ihtiyati haciz konularak haciz konulan tüm paraların müdürlüğümüz dosyasına gönderilmesi ve ayrıca borçluların teminatları boşa çıkması halinde ihtiyati haczine…” şeklinde olduğu, Aksaray İl Özel İdaresinin icra ve haciz listesinde 1. sırada Konya 6. İcra Müdürlüğünün 2014/9581 E. sayılı, 2. sırada Konya 6. İcra Müdürlüğünün 2014/9582 E. sayılı dosyasının gösterildiği, Konya Valiliği Yatırım İzleme Koordinasyonluğu Başkanlığının 06.11.2014 tarihli cevabında ... İnş. Nak. Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin idare ile yapılmış bir sözleşmesinin bulunduğu, haciz yazısının tebliğ tarihi itibariyle doğmuş herhangi bir alacağının bulunmadığı, haciz yazısındaki miktarın 7. Sıraya kaydedildiğini bildirdiği, Aksaray İl Özel İdaresinin 07.11.2014 tarihli cevabında yüklenici ... İnş. Nak. Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve ...’ın 07.11.2014 tarihi itibariyle alacağının mevcut olmadığı, ilgililerin alacakları tahakkuk ettiğinde aynı sıradan icra dosyasına havale edileceğinin bildirildiği,
Konya 6. İcra Müdürlüğünün 2014/9583 E. sayılı dosyasında; alacaklı Reyhan İnş. Taah. Tic. Ltd. Şti. vekili tarafından borçlular ... İnş. Nak. Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti., Kamil Bilici, ... ve ... aleyhine kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile takip başlatıldığı, 19.11.2014 tarihinde alacaklı vekilinin borçluların doğmuş, doğacak tüm hak ve alacaklarının üzerine haciz konularak, haciz konulan tüm paraların icra dosyasına gönderilmesi için Konya Valiliği Yatırım İzleme Koordinasyonluğu Başkanlığına, Aksaray İl Özel İdaresi Müdürlüğü ile diğer kurumlara müzekkere yazılmasını talep ettiği, Konya Valiliği Yatırım İzleme Koordinasyonluğu Başkanlığına yazılan 19.11.2014 tarihli haciz müzekkeresinde borçluların ... İnş. Nak. Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti., ve ... gösterildiği, haciz müzekkerelerinin “…Yukarıda isim ve unvanı yazılı dosyamız borçlularının nezdinizde doğmuş, doğacak tüm hak ve alacaklarının, istihkaklarının haczi ile ve ayrıca borçluların teminatları boşa çıkması halinde haciz konularak…” şeklinde olduğu, Aksaray İl Özel idaresi Müdürlüğüne yazılan 19.11.2014 tarihli haciz müzekkeresinde borçluların ... İnş. Nak. Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve ... gösterildiği, haciz müzekkerelerinin “…Yukarıda isim ve unvanı yazılı dosyamız borçlularının nezdinizde doğmuş, doğacak tüm hak ve alacaklarının, istihkaklarının üzerine haciz konularak…” şeklinde olduğu, Aksaray İl Özel İdaresinin 25.11.2014 tarihli cevabında yüklenici ... İnş. Nak. Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve ...’ın haciz miktarının işleme alındığının ve 25.11.2014 tarihi itibariyle alacağının mevcut olmadığının bildirildiği, Konya Valiliği Yatırım İzleme Koordinasyonluğu Başkanlığının 25.11.2014 tarihli cevabında ... İnş. Nak. Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin idare ile yapılmış bir sözleşmesinin bulunduğu, haczin 11. sıraya kaydedildiğini bildirdiği,
Konya 6. İcra Müdürlüğünün 2015/414 E. sayılı dosyasında; alacaklı ... Plastik İmalat İhr. Paz. San. Tic. Ltd. Şti. vekili tarafından borçlu ... İnş. Nak. Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti. aleyhine kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile takip başlatıldığı, 11.02.2015 tarihinde alacaklı vekilinin borçlu şirketin nezdindeki doğmuş ve doğacak tüm hak ve alacaklarının, istihkaklarının haczi için Konya Valiliği Yatırım İzleme Koordinasyonluğu Başkanlığı, Aksaray İl Özel İdaresi ile diğer kurumlara birinci haciz ihbarnamesi gönderilmesini talep ettiği, Konya Valiliği Yatırım İzleme Koordinasyonluğu Başkanlığına ve Aksaray İl Özel İdaresine yazılan 11.02.2015 tarihli birinci haciz ihbarnamesinde borçlunun ... İnş. Nak. Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti. gösterildiği, “haczin neye taalluk ettiği ve ne miktar haciz edildiği” kısmının “borçlu şirketin nezdinizdeki doğmuş ve doğacak tüm hak ve alacaklarının, istihkaklarının haczine karar verilmiştir” şeklinde olduğu, Aksaray İl Özel İdaresinin 25.02.2015 tarihli cevabında yüklenici ... İnş. Nak. Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin 24.02.2015 tarihi itibariyle alacağının mevcut olmadığın, şirketin alacağı tahakkuk ettiğinde aynı sıradan icra dosyasına havale edileceğinin bildirildiği,
Konya 5. İcra Müdürlüğünün 2015/1369 E. sayılı dosyasında; alacaklı ... vekili tarafından borçlu ... İnş. Nak. Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve Mehmet Altıntop aleyhine Konya 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin 16.02.2015 tarihli ve 2015/360 D. İş sayılı ihtiyati haciz kararına dayalı olarak kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile takip başlatıldığı, 16.02.2015 tarihinde alacaklı vekilinin borçlu şirket ve şahsın varsa hak ve alacaklarının ihtiyaten haczi için Konya Valiliği İl Planlama ve Koordinasyon Müdürlüğüne ve diğer kurumlara müzekkere yazılmasını talep ettiği, Konya Valiliği İl Planlama ve Koordinasyon Müdürlüğü’ne yazılan 16.02.2015 tarihli müzekkerede borçluların ... İnş. Nak. Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve Mehmet Altıntop gösterildiği, haciz müzekkeresinin “…borçluların borca yeter miktardaki kurumunuz nezdinde doğmuş ve doğacak tüm istihkakları, hak ve alacakları üzerine ihtiyaten haciz konularak...” şeklinde olduğu, Konya Valiliği Yatırım İzleme Koordinasyonluğu Başkanlığının 19.02.2015 tarihli cevabında ... İnş. Nak. Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin idare ile yapılmış bir sözleşmesinin bulunduğu, haciz yazısının 21. sıraya kaydedildiğini bildirdiği,
Konya 5. İcra Müdürlüğünün 2015/298 E. sayılı dosyasında; alacaklı ... Beton Mad. Akary. San. Tic. A.Ş. vekili tarafından borçlu ... İnş. Nak. Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve Kamil Bilici aleyhine Konya 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin 12.01.2015 tarihli ve 2015/72 D. İş sayılı ihtiyati haciz kararına dayalı olarak kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile takip başlatıldığı, alacaklı vekilinin ihtiyati haciz kararının infazıyla borçlu ... İnş. Nak. Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin üçüncü şahıslarla yapmış olduğu işlemlerden kaynaklı hak ve alacaklarına ihtiyati haciz konulması için Konya İl Özel İdaresi ve Konya Büyükşehir Belediye Başkanlığına yazı yazılmasını talep ettiği, Konya Büyükşehir Belediye Başkanlığı Yatırım İzleme ve Koordinasyon Daire Başkanlığına yazılan 19.01.2015 tarihli müzekkerede borçlunun ... İnş. Nak. Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti. gösterildiği, haciz müzekkeresinin “…Borçlu şirketin tarafınıza yapmış iş-işlemlerinden kaynaklı tüm hak ve alacakları ile istihkaklarının dosya borcu kadarına ihtiyati haciz ve bloke konulmasına...” şeklinde olduğu, Konya Valiliği Yatırım İzleme Koordinasyonluğu Başkanlığının 21.01.2015 tarihli cevabında ... İnş. Nak. Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin idare ile yapılmış bir sözleşmesinin bulunduğu, haciz yazısının 16. sıraya kaydedildiğini bildirdiği,
Konya 7. İcra Müdürlüğünün 2014/11971 E. sayılı dosyasında; alacaklı .... vekili tarafından borçlu ... İnş. Nak. Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti. aleyhine kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile takip başlatıldığı, alacaklı vekilinin borçlu şirketin Konya İl Özel İdaresi ve Konya Valiliği İzleme Kurulu Başkanlığı uhdesindeki hak, alacak, istihkak ve hak edişlerinin haczi için müzekkere yazılmasını talep ettiği, Konya Valiliği İzleme Kurulu Başkanlığına yazılan 08.01.2015 tarihli müzekkerede borçlunun ... İnş. Nak. Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti. gösterildiği, haciz müzekkeresinin “…Borçlunun teyit edilen iş bu borcu nedeniyle uhdenizdeki hak ve alacak, istihkak ve hak edişlerinin haczine karar verilmiştir…” şeklinde olduğu, Konya Valiliği Yatırım İzleme Koordinasyonluğu Başkanlığının 09.01.2015 tarihli cevabında ... İnş. Nak. Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin idare ile yapılmış bir sözleşmesinin bulunduğu, haczin 15. sıraya kaydedildiğini bildirdiği,
Konya 7. İcra Müdürlüğünün 2014/9662 E. sayılı dosyasında; alacaklı ... vekili tarafından borçlu ... İnş. Nak. Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti., Kamil Bilici ve ... aleyhine Konya 2. Asliye Ticaret Mahkemesinin 05.11.2014 tarihli ve 2014/1159 D. İş sayılı ihtiyati haciz kararına dayalı olarak kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile takip başlatıldığı, 10.11.2014 tarihinde alacaklı vekilinin dosya borçlularının doğmuş, doğacak tüm hak ve alacaklarının üzerine ihtiyati haciz konularak haciz konulan tüm paraların icra dosyasına gönderilmesi için Aksaray İl Özel İdaresi Müdürlüğüne, Konya Valiliği Yatırım İzleme Koordinasyon Başkanlığına ve diğer kurumlara müzekkere yazılmasını talep ettiği, Konya Valiliği Yatırım İzleme Koordinasyon Başkanlığına ve Aksaray İl Özel İdaresi Müdürlüğüne yazılan 10.11.2014 tarihli haciz müzekkerelerinde borçluların ... İnş. Nak. Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti., Kamil Bilici ve ... gösterildiği, haciz müzekkerelerinin “…Yukarıda isim ve unvanı yazılı dosyamız borçlularının nezdinizde doğmuş, doğacak istihkaklarının, tüm hak ve alacaklarının üzerine ihtiyati haciz konularak haciz konulan tüm paraların müdürlüğümüz dosyasına gönderilmesi ve ayrıca borçluların teminatları boşa çıkması halinde ihtiyati haczine…” şeklinde olduğu, Konya Valiliği Yatırım İzleme Koordinasyonluğu Başkanlığının 19.11.2014 tarihli cevabında ... İnş. Nak. Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin idare ile yapılmış bir sözleşmesinin bulunduğu, haczin 9. sıraya kaydedildiğini bildirdiği, Aksaray İl Özel İdaresinin 19.11.2014 tarihli cevabında yüklenici ... İnş. Nak. Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti., Kamil Bilici ve ...’ın haciz miktarının işleme alındığının ve 19.11.2014 tarihi itibariyle alacağının mevcut olmadığının bildirildiği anlaşılmaktadır.
27. Görüldüğü üzere şikâyete konu icra dosyalarında adi ortaklığı oluşturan tüm borçlular hakkında takip başlatılmamıştır. Borçlu şirketin kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile takip sonucu kesinleşen borcunun tahsili için borçlu şirketin üçüncü kişilerde bulunan alacaklarının haczi talep edilmiştir. Haciz müzekkereleri ve haciz ihbarnameleri adi ortaklığı oluşturan tüm ortaklar hakkında olmayıp, haciz konusu olarak adi ortaklığın doğmuş ve doğacak hak ve alacakları gösterilmemiştir. TBK’nın 638. maddesinin 3. fıkrası uyarınca her bir ortak ortaklık ilişkisi çerçevesinde üstlendikleri borçtan şahsen, sınırsız ve müteselsilen sorumlu ise de, sadece borçlu ... İnş. Nak. Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti. hakkında düzenlenen haciz müzekkereleri ve haciz ihbarnameleri ile aynı Kanun’un 638. maddesinin 1. fıkrasına göre elbirliği hâlinde bütün ortaklara ait olan hak ve alacaklar üzerine haciz konulamaz. Nitekim bu husus Hukuk Genel Kurulunun 25.05.2021 tarihli ve 2018/12-164 E., 2021/163 K. sayılı kararında da benimsenmiştir.
28. Şu hâle göre alacaklıların vekillerinin talepleri üzerine Kurumlara gönderilen haciz müzekkereleri ve haciz ihbarnamelerine aykırı olarak adi ortaklığın hak ve alacakları üzerine Kurumlar tarafından haciz şerhi işlenmesi usulsüz olacaktır. Bu durumda usulsüz olan haciz işlemini kaldırma yetkisi icra müdürlüğüne değil icra mahkemesine ait olduğundan, adi ortaklığın hak ve alacakları üzerine haciz konulup konulmadığının icra mahkemesince Konya Valiliği ile Aksaray Valiliğine sorularak açıklığa kavuşturulması ve oluşacak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekmektedir.
29. Hâl böyle olunca; yerel mahkemece, Hukuk Genel Kurulunca da benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulması gerekirken, önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır.
30. Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.
IV. SONUÇ:
Açıklanan nedenlerle;
Borçlu vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile direnme kararının Özel Daire bozma kararında gösterilen nedenlerden dolayı BOZULMASINA,
İstek hâlinde temyiz peşin harcının yatırana geri verilmesine,
2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’na 5311 sayılı Kanun'un 29. maddesi ile eklenen Geçici 7. maddesinin göndermesi ile uygulanması gereken İİK’nın 366/III. maddesi uyarınca kararın tebliğinden itibaren 10 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 12.10.2021 tarihinde oy birliği ile karar verildi.